Al minstens 5000 jaar versieren wij mensen ons lichaam met inkt. Soms om goden te eren, soms om aan te geven bij welke stam we horen, soms omdat we het mooi vinden, en soms omdat we gewoon heel graag "I love mama" op onze arm willen. Wat de reden ook is, de biologie achter tatoeages is altijd hetzelfde, en altijd Bi-zar!
Huid
Om beter te begrijpen wat er gebeurt bij het zetten van een tatoo, moeten we goed naar de opbouw van onze huid kijken. Grofweg bestaat onze huid uit 2 lagen: aan de buitenkant de epidermis, daaronder de dermis.
De epidermis bestaat uit epitheelcellen (met name van de soort keratinocyten). Deze cellen worden in de onderste lagen van de epidermis gevormd door celdeling, en verplaatsen zich in ongeveer een maand tijd richting de buitenste huidlaag. Hoe verder de cel zich naar de buitenkant verplaatst, hoe minder zuurstof en voedingsstoffen hij ontvangt vanuit de dermis. De cel wordt steeds platter en verliest zijn celkern. Bovendien worden de cellen steeds steviger door de opname van veel keratine, de stevige stof waar ook haren en nagels uit bestaan. De buitenste laag van de epidermis, de hoornlaag, bestaat uit 15 tot 20 lagen van deze sterke, dode cellen. Samen vormen ze een dichte laag die ons beschermd tegen ziektekiemen en schadelijke stoffen. Dagelijks verliezen we miljoenen dode huidcellen en in ongeveer een maand tijd wordt de volledige laag vernieuwd.
De dermis, ook wel lederhuid genoemd, bestaat voornamelijk uit bindweefsel. Dit bindweefsel bestaat uit collageen en elastine. Samen zorgen deze stoffen voor de stevigheid en elasticiteit van de huid. Ook bevat de dermis zenuwen waardoor we kunnen voelen, en bloedvaten om de huid van zuurstof en voedingsstoffen te voorzien.
Ten aanval
Terug naar de tatoeages. Hoe kan een tattoeage-artiest zorgen dat zijn kunstige ontwerpen permanent zijn? Om de eerste verdediging van ons lichaam tegen de inkt te overwinnen wordt er een naald herhaaldelijk door de epidermis, in de dermis gestoken, tot wel 3000 keer per minuut! Deze naald is in inkt gedipt, en de inkt trekt door de cappillaire werking de dermis in. Door de inkt niet in de epidermis, maar in de dermis te prikken wordt voorkomen dat de inkt in een maand tijd weer uit het lichaam gewerkt wordt samen met de miljoenen epitheelcellen.
Pac-manDe reden dat de inkt voor altijd in de huid aanwezig zal blijven komt geheel door de tweedelijns verdediging van ons lichaam tegen vreemd materiaal:
de witte bloedcellen. Er zijn veel verschillende soorten witte bloedcellen. In dit geval rukken de macrofagen massaal uit. Dit zijn de grote opruimcellen van ons lichaam. Als reuze pac-mans "eten" zij ongewenst materiaal op, om zich vervolgens af te laten voeren via de bloedbaan. In het geval van een tatoeage gaat dit anders. De macrofaag eet zich zo vol met de overvloed aan inkt dat hij zich vervolgens niet meer kan verplaatsen. De cel zal langzaam, gevuld met inkt, sterven.
Generatie op generatieRecent heeft een Franse groep wetenschappers een
artikel gepubliceerd waarin zij hebben aangetoond dat de overblijfselen van deze macrofagen, en daarmee ook de inkt, vervolgens worden verorberd door nieuwe macrofagen. Generatie op generatie macrofagen houden dus jouw mooie "I love mama" in stand. Het is een levenslange onderhuidse oorlog!
Bi-zar toch??