Een diameter van 1 meter, en een gewicht tot 11 kilo: Rafflesia Arnoldii
Geschiedenis
Het was een warme dag in de tropen van Sumatra in het jaar 1818. Sir Thomas Stamford Bingley Raffles en Joseph Arnold waren op expeditie en troffen plotseling een reusachtige vlezige rode bloem aan.
Bloeien zonder zonlichtVreemd, een grote bloem, op de grond, midden in de jungle. Door de hoge bomen en grote planten dringt er namelijk maar heel weinig zonlicht door tot op de bodem van de jungle. En net als jonge
bomen, hebben planten zonlicht nodig om via fotosynthese energie te maken om te kunnen groeien.
Profiteur
Deze rode rakker heeft geen last van het gebrek aan zonlicht. Sterker nog, hij heeft geen bladeren, en geen bladgroenkorrels, dus zelfs met zonlicht zou hij niet zijn eigen energie opwekken. Het is namelijk een echte profiteur, een parasiet (net als de
mistletoe). De Rafflesia groeit op wortels van lianen, en zuigt met behulp van celdraden (haustoriën) alle energie en voedingsstoffen die hij nodig heeft rechtstreeks uit de sapstroom van zijn gastheer.
Mannelijk of vrouwelijk?
De meeste plantensoorten hebben tweeslachtige bloemen. Ze zijn dus zowel man als vrouw. Eénslachtige bloemen zijn, je raad het al, óf mannelijk, óf vrouwelijk. Veel plantensoorten met éénslachtige bloemen, zoals pompoenen, meloenen en komkommers hebben zowel mannelijke als vrouwelijke bloemen. "Eénhuizig" wordt dat genoemd, twee geslachten in het zelfde "huis", dezelfde plant dus. De bloemen kunnen dan elkaar bevruchten. De Rafflesia is éénslachtig, en helemaal alleen. Voortplanting is dus een hele opgave.
Rottend vleesWaar veel bloemen heerlijk zoet ruiken, om bijen aan te trekken, pakt deze bloem het anders aan. Hij ruikt heel sterk naar rottend vlees. Zo trekt hij kevers en vliegen aan (kan je ze vinden, op de foto?), die vervolgens het stuifmeel kunnen verspreiden. Nu is het alleen hopen dat er een Rafflesia van het andere geslacht in de buurt is.
Bloei
En dan moet die andere bloem ook nog eens in bloei zijn. Rafflesia bloemen doen er maanden over om zich te ontwikkelen van knopje tot bloem. Wanneer het grote rode, zwaar stinkende gevaarte dan eindelijk bloeit, duurt dat slechts een klein weekje. Daarna verwelken de vijf bladeren, en sterft de plant. Hierbij komen duizenden zaadjes vrij, die hopelijk bevrucht zijn in die korte tijd. Als zo'n zaadje precies terecht komt in een beschadigde wortel, zal daar een nieuwe reus ontstaan.
BedreigdJe snapt dat de kans van slagen niet groot is.. De Rafflesia is dan ook uiterst zeldzaam en met uitsterven bedreigd. Het is dus ook heel moeilijk om deze rode stinkerd te vinden.
Tweehonderd jaar geleden is het de heren toch mooi gelukt. Sir Thomas Stamford Bingley Raffles en Joseph Arnold documenteerde hun vondst, en later werd de bizarre bloem vernoemd naar de ontdekkers: Rafflesia Arnoldii. Ik wou dat ik er bij was. Rafflesia van Duinii, de grote rode stinkbloem. Wat een eer!
