Een drenkeling op zee heeft al dagen niets gedronken en komt bijna letterlijk om van de dorst. Hij is omringd door helder blauw water, maar hij weet: als ik dit drink, ga ik dood. Waarom kan de meeuw dan wel dit zoute water drinken?
Waarom wij niet?
Laten we de vraag eerst even omkeren. Waarom kunnen wij mensen, géén zeewater drinken?
Dit heeft alles met onze nieren te maken. Eén van de vele taken van de nieren is het filteren van ons bloed. Wanneer we een grote hoeveelheid zout innemen, zorgen de nieren dat het zout uit ons bloed wordt gefilterd, en af wordt gegeven aan de urine.
Te zout
Het probleem is alleen, dat de concentratie zout in zeewater (±3.5%) hoger is dan de maximale concentratie zout die de nieren kunnen uitscheiden (2%). Dat betekent dat als je een liter zeewater drinkt, je meer dan 1,5 liter water nodig hebt om het zout uit te plassen. Hiervoor moeten de nieren dus meer dan een halve liter extra vocht vanuit het bloed "lenen".
Uitdroging
Als je tijdens het zwemmen in de zee een slokje zeewater binnenkrijgt is dat vies, maar geen probleem, omdat we dagelijks genoeg vocht binnenkrijgen. Voor de drenkeling op zee is dit een ander verhaal. Als je al uitgedroogd bent, zal je alleen maar meer vocht kwijtraken door het drinken van een slokje zeewater.
Vals nieuws!
In de jaren '50 beweerde Alain Bombard, een franse bioloog, dat hij zonder eten en drinken de oceaan over zou kunnen steken. Hij heeft de reis gemaakt, en zou het overleefd hebben door kleine slokjes zeewater te drinken, en vissen en plankton te vangen om te eten. Later bleek dat Bombard wel degelijk drinkwater had meegesmokkeld, en ook kleine hoeveelheden voedsel. Toch blijf je zo hier en daar lezen dat kleine slokjes zeewater, om de twintig minuten, je leven kunnen redden op zee.. Niet dus!
De meeuw
Ohja, de meeuw. Waarom kan de meeuw dan WEL zeewater drinken? Dit heeft alles te maken met het "neusgat" op de snavel. Dit is de uitgang van een speciale zoutklier. Deze klier doet eigenlijk hetzelfde als onze nieren, maar kan veel hoger geconcentreerde zoutoplossingen uitscheiden. De meeuw kan dus zoveel zeewater drinken als hij wil. Hij snottert gewoon een nog veel zoutere vloeistof uit zijn neus. Lekkerrrrr!
De meeuw is niet de enige met dit mooie trucje. Ook schildpadden, krokodillen, en haaien hebben deze handige klieren.
